වැඩිය කන්න ගිය රටේ ...
කළ්යාණකටක නමින් ප්රසිද්ධව තිබුණ ප්රදේශයකට ආසන්නයේ ජීවත්වුණා වැද්දෙක්. නමින් භෛරව. ඔහුගේ ජීවිකා වෘත්තිය දඩයමින් කෙරුණ නිසා දවසක් දා මුවන් සොයමින් වින්ධ්යා වනයට ගියේය. අභාග්ය සම්පන්න මුවෙකු ළා දළු කමින් සිටිනු දුටු භෛරව දුනු දිය මානා මුවාට විද්දේ ය. ඊ පහර කෑ මුවා තුන්වරක් උඩ පැන එතැන්ම මළේ ය.
මළ මුවා කරට ගෙන සිය පැල්පත කරා යමින් සිටි බහිරව ඉදිරියට ආවේ ඕනෑම දෙයක් දෙපලු කළ හැකි අඟක් ඇති බියකරු පෙනුමකින් යුතු වල් ඌරෙකි. “මළ මුවා කෑමට කර තබාගෙන සිටින්නේ මන්ද, තෙල් මන්ද මේරූ ඌරු තඩියාත් එළා ගන්නේ නැතිව?” යැයි සිතා දුනු දිය සකසා වල් ඌරාට එල්ලය බලා විද්දේ. ඊ පහර කෑ ඌරා වේදනාවෙන් ඇඹෙරෙමින් දරුණු ලෙස ගොරවා පැන්න ගමන් වැද්දාගේ අංගජාතය (පුරුෂ ලිංගය) සුණු විසුණු කර දැමූ නිසා, කපා හරින ලද ගසක් සේ වැද්දා පොළොව බදා ගති.
ඇයි එසේ සිදු වුණේ මෙන්න මේ පූර්වෝක්තියට අනුකූලව,
වතුර, ගින්න, විෂ, ආයුධය, බඩගින්න, රෝගය, කන්දකින් පෙරැළීම යන කරුණුවලින් එකකින් වුවත් සත්ත්වන්ගේ දිවි තුරන් වේ.
පනින ලද පිමි වලට යටවී එතැනම සර්පයෙක් ද මළේ ය. ඔන්න ඔය අතරේ දීර්ඝරාව යන නමින් හැදින්වුණ සිවලෙකු කෑමට යමක් සොයමින් හතර අත ඇවිදිමින් සිටිය දී මිනිසා, මුවා, ඌරා සහ සර්පයා යන සිව් දෙනාගේ මළ සිරුරු දැක ඇත. සිවලාට ඇති වුණේ ඉහ වහා ගිය ප්රීතියකි. “දෙයියන් බැලුවා කාලෙකට පස්සේ මගේ මූණත්. දැන් ඉතින් කාලා කාලා නැහියන්කෝ!” කියා සිතමින්ම පූර්වා දර්ශක් සිහියට නැගී මෙසේ සිතුවා.
මේක නම් එසේ මෙසේ වූවක් නොවෙයි; පුරා කෘත කර්මයක ඵලයක්. සමහරුන්ට නොසිතූ විරූ දුක් කන්දරාවන්ට මුහණ දෙන්නට සිදු වෙනවා. මටත් ඒ සෙතේම තමා මෙපමණ කාලයක්ම ලැබුණේ. නමුත් අද දුක් ගෙවිලා, සැප පොලියත් එක්කම ලැබී තියෙනවා.
දැන් ඉතින් මොවුන්ගේ මස් වලින් තුන්මාසයක් විතර ජීවත් වෙන්නට හැකි. මෙන්න මේ අයුරෙන් කියා දීර්ඝ රාව සැලසුම් කළේ මෙසේ ය.
මේ මනුස්සයා මාසයකට සෑහෙනවා. මුවයි ඌරයි මාස දෙකකට වග කියන්නට හැකියි. සර්පයා නම් ඉතින් දවසකට තමා සෑහෙන්නේ.
එසේ සැලසුම් කළ සිවලා ඉවතට වැටී ඇති දුන්න දුටුවා. “ෂඃ! අපූරුවට තියෙනවා නොවැ දුන්න නහරවැල් වෙලා නවා බැඳි කෝදණ්ඩ; පදමට වේලිලාත් නොවැ තියෙන්නේ. ඒක කාලා ඇඟට ශක්තිය අරන් දෙන්නම් බැටේ.” සිවලා දුන්න ඉදිරියේ තබාගෙන දුනු දිය හපන්නට පටන් ගත්තා. දුනු දියෙහි බැම්ම කැඩෙනවාත් සමඟ ගැස්සුණ දුන්න සිවලාගේ පපුව පලා දැම්මා. ඒ මොහොතේම දීර්ඝරාව සිවලා මරු මුවට පත් විය. ඔන්න ඔය සිද්ධිය නිසා තමා මං “කර්තව්යඃ සඤ්චයෝනිත්යම්” කියන නිතර හරි හම්බ කිරීම ගැන කියා පෑවේ. ඒ වගේම මේ ගැනත් සිතා බැලිය යුතුමයි.