“ඇයි උන්නැහේගේ පන්සිල් වල ම තියෙන්නේ ‘කාමේසු මිච්ඡාචාරා වේරමණී
සික්ඛා පදං’ කියල”
“ඒකෙ කොතැනද තියෙන්නේ ගෑණියෙක් ගැන හරි ගෑණු පුළුටක් ගැන?”
“අනේ මං ද, ඔය පදේ තමයි හාමුදුරුවරුන් විස්තර කරන්නේ පර අඹුවන් පර
පුරුෂයන් ළඟට යාම පවක් විදියට”
“අන්න මලේ අපේ බෞද්ධයන් කියන උදවිය වරද්දා ගත් තැන. කොණ්ඩය තියන එකා ඒක
වෛවාරණ ලෙස සරසා ගන්නවා වගේ බුද්ධ භාශිතයටත් අර්ථ කියන උදවිය තමන්ට රිසි ලෙස,
තම උගත්කම ප්‍රකාශ කරන්නට නොයෙක් ආල වටටම් දැම්මා. ඔය අද ඊයෙ
නෙමෙයි. අට්ඨකථාචාර්ය බුද්ධඝෝෂ තෙරුන්ගේ සිට පැවත එන්නකි. ඒ කියන්නෙ අන් සතු ගැහැනුන් පිරිමින් හා අනියම්
සම්බන්ධතාවන් වැරදි නෑ කියලා ද?”
“ඉක්මන් වෙන්ට එපා සහෝදරයා - වැරදියි; පවුල් අවුල් සිදු වෙනවා, නො රුස්සනා
කම් ඇතිවෙනවා, හිතෛෂි බව නැති වෙනවා, දූ දරුවන් හදා ගන්ට බැරිව යනවා, ඔය වාගේ හේතු
රාශියක් තියෙනවා. විශේෂයෙන් ම නූතන ජන සමාජය අනුව ඔය කියන අයථා සම්බන්ධවලින් නානා
ප්‍රකාර සමාජ රෝග ඇති වෙන්නට පිළිවන්”
අපේ
දෙබස ගැන මනා අවධානයකින් කටත් ඇරගෙන දෑස් දල්වා ගෙන බලා සිට මිලිනා අතුරු
ප්‍රශ්නයක් නැගුවා.
“මට නං පේන්නෙ මහත්තයා බුදු බණත් වෙනස් කරන්නට ...”
“ඒක නේන්නම් යෝදියේ මුලින්ම මං ඇහැව්වෙ අනුන්ගෙ ගෑණුන්ට මිනිසුන්ට බැල්ම
දාන්න එපා කියා කොහේද තියෙන්නෙ කියලා. සමාවෙන්ට ඕනෑ ‘යෝදියේ’ කියා කීවට; ඒක ආවේගයට
බැර කරන්න. මං කියන්නෙ තර්කානුකූලව. දැන් බලන්න ඔය කියැවෙන තුන්වැනි ශික්ෂාපදය. ‘කාමේසු
මිච්ඡාචාරා’ ඒකෙන් කියවෙන්නේ කාම වස්තුවල වැරදි ලෙස හැසිරෙන්න එපා කියන එකනෙ.
කාම වස්තු කීවහම හරකා-බාන, ගහ-කොළ, ගෙවල්-දොරවල්, ඉඩ-කඩම්, අඹු-දරුවන් වගේ රූපීමය
දේ. ලෝභ, ද්වේෂ, මෝහ, මද මනා වැනි උපක්කිලේස (උපක්ලේශ) මානසික වශයෙන් ඇති වෙනවා. අභිජ්ඣා -
විෂම ලෝභය කියා තමන් සතු දේත් අනුන් සතු දේත් ගැන ඇති වෙන හැගීම් සමුදායක්
තිබෙනවා. මේවා එකින් එක විස්තර කරන්නට මෙහෙම බෑ. යහමින් බොන්න ඕනෑ. වස විස දීමෙන්
බලහත්කාරෙන් කොටින්ම කීවොත් දූෂණ චෝදනාවකට අසු නො වී කෙරෙන්නක් පෞද්ගලිකයි.
සිද්ධාර්ථ කමාරයාටත් තිබුණලු අන්තඃ පුරයක්. පැරණි නෙවෙයි, අද ඉන්න කෙරුමන්ලටත් නිළ
නොවන අන්තඃ පුර තියනවා.”
“ඔය ගැන වැඩි කතා ඕන නෑ. රජුගෙන් පසු ඔහුගෙ පුතාට රජකම වගේ මහා වෙහෙර විහාර වල අධිපතීන් අතර නැද්ද හාමුදුරු පැටවු. කියන්නා කොහොම කීවත් අසන්නා සිහි බුද්ධියෙන් ඇසීමයි ප්‍රඥාගෝචර යි” කියූ විපුලෙ මිලිනගේ කලවයට තරමක පහරක් ගසමින් හැගිස්සුවා.
